فتیر میراث فرهنگی اراک
شهر اراک مرکز استان مرکزی و یکی از قطب های صنعتی کشور است و اراک به عنوان چهار راهی است که استانهای غربی ، شرقی ، شمالی و جنوبی کشور را به یکدیگر متصل می کند و موقعیت بسیار استراتژیکی دارد.
این موقعیت استراتژیک موجب شده است تا نان محلی اراک به عنوان یک سوغات مشهور در سراسر ایران شناخته شود.
شاید علتش این است که بازرگانان این نان را تهیه می کردند و با خود به شهرهای مختلف برده و از این جهت آوازه اش در کشور پیچیده است . امروز کمتر مسافری است که به اراک سفر کند اما از این نان خوش طعم استفاده نکند .
در تاریخ تهیه نان محلی اراک آمده است مردم این شهر معمولاً در خانه یک نفر جمع میشدند و به پخت فتیر می پرداختند و آن را به فروش می گذاشتند.
امروزه با گذشت زمان اما با قدری تغییر ، پخت فتیر یا همان نان محلی اراک در استان مرکزی و شهر اراک ادامه دارد به طوری که در صورت سفر به این شهر مغازه های مختلفی دیده می شود که به پخت و فروش فتیر مشغول هستند.
آقای رضایی مدیر اشتغال بسیج سازندگی اراک در این باره گفت: فتیر محلی اراک از ترکیب شیر ، شکر، روغن مایع ، آرد گندم، مایه خمیر برای پخت و زرده تخم مرغ ، کنجد ، سیاه دانه یا خرفه و نیز در صورت تمایل کمی زعفران سابیده و پودر هل و گلاب برای روی نان فتیر تهیه می شود.
وی ادامه می دهد فتیر که خود یک میان وعده خوش طعم و در عین حال مقوی است ، از جمله مهم ترین سوغات های شهر اراک بوده که معمولا چه مردم این شهر و چه مسافران آن را به عنوان سوغات به همراه خود برای دوستان ، اقوام و آشنایان می برند.
مدیر اشتغال بسیج سازندگی در این شهرستان می گوید فتیر انواع مختلفی از جمله کسمه و شیرمال دارد که انواع مختلفی از این نان شیرینی محلی در نقاط مختلف ایران پخته می شود و معروف ترین آن ها نان اراک است.
رضایی گفت با پیگیری های لازم و با حمایت کمیته امداد امام توانستیم به تعدادی از تولید کنندگان ۵۰ میلیون تومان تسهیلات بدهیم تا این فعالیت را به صورت صنعتی توسعه دهند که امروزه خوشبختانه تعداد این کارگاههای صنعتی در سطح افزایش یافته و اقدام به پخت این نان محلی کرده و در بسته بندی کاملا بهداشتی عرضه می شود .
وی گفت: این نان ماندگاری بالایی دارد و عمدتا مسافرانی که به این شهر سفر میکنند این نان را خریداری کرده و با خود به عنوان غذا و یا سوغات می برند ولی تاکنون در خصوص صادرات این محصول به کشورهای دیگر اقدام خاصی صورت نگرفته است .
رضایی با اشاره به اینکه نان اراک میراث فرهنگی است و در جشنوارههای مختلف عرضه شده است گفت : هم اکنون در این شهرستان ۱۲۰ کارگاه تولید فتیر وجود دارد که اگر بتوان از این کارگاهها حمایت کرد و نان های با کیفیت تولید شده در بسته بندی و نشانهای تجاری مخصوص به همین شهرستان عرضه شود میتوانیم مشتریان بیشتری جذب کنیم و حتی به فکر صادرات آن به کشورهای نزدیک نیز باشیم .
برای آشنایی بیشتر با تولید این نان با آقای چگینی از افراد موفق در تولید فتیر و کلوچه شهر اراک صحبت کردیم که ایشان میگوید ۲۰ سال است که در این حرفه مشغول است و این کار از پدرانش به او ارث رسیده و قطعاً این کار سنتی را به فرزندانش نیز یاد خواهد داد .
وی ادامه داد: در گذشته این کار را به صورت کاملا سنتی انجام میداد اما در سال ۹۸ با حمایت بسیج سازندگی و اعطای تسهیلات توانسته است فعالیتش را توسعه دهد .
چگینی ادامه داد در گذشته در کارگاهش فقط دو نفر مشغول به کار بودند اما با توسعه کارگاهش تعداد شاغلین فعال به ۴ نفر رسیده است .
به گفته آقای چگینی این کار در ابتدا درآمد متوسطی دارد اما اگر بتوان نان های تولید شده را در بسته بندی مناسب عرضه کرد قطعاً در شرایط حال حاضر کشور که به ویروس کرونا وابسته شده است میتوان مشتریان زیادی برای این نان ها پیدا کرد زیرا به عنوان یک میان وعده مغذی و سالم مورد استفاده عموم مردم قرار میگیرد.
آقای باقر پور نیز یکی از فعالین این صنعت در شهر اراک است؛البته او خودش به طور مستقیم اقدام به تولید نان نمی کند اما در تولید تنور و دستگاه های پخت نان فعالیت دارد به طوری که میتوان گفت شغل او به طور غیر مستقیم با این نان در ارتباط است .